Zaburzenie osobowości typu borderline (Borderline Personality Disorder)

Zaburzenie osobowości typu borderline to poważna choroba psychiczna charakteryzująca się niestabilnością emocjonalną, ekstremalnymi wahaniami nastroju, trudnościami w relacjach międzyludzkich. Często towarzyszą jej zachowania autodestrukcyjne lub skrajne decyzje. Przyjrzyjmy się bliżej szczegółowym objawom, przyczynom, metodom leczenia i profilaktyce, aby lepiej zrozumieć zaburzenie osobowości typu borderline.

Czym jest zaburzenie osobowości typu borderline?

Zaburzenie osobowości typu borderline (Borderline Personality Disorder) to poważna choroba psychiczna, której głównymi objawami są emocjonalna niestabilność, poważne trudności w relacjach międzyludzkich i zaburzenia tożsamości. Nazwa "borderline" (graniczne) pochodzi od faktu, że zaburzenie to znajduje się na granicy między nerwicą a psychozą.

Przyczyny zaburzenia osobowości typu borderline

Dokładne przyczyny powstawania zaburzenia osobowości typu borderline nie są w pełni poznane, jednak uważa się, że przyczyniają się do niego następujące czynniki:

● Predyspozycje genetyczne: Niektóre badania wskazują na wpływ czynników biologicznych.

● Niestabilna relacja rodzic-dziecko we wczesnym dzieciństwie: Zaburzenie rozwija się wskutek niepewnych więzi z rodzicami lub głównymi opiekunami we wczesnych latach życia.

● Doświadczenie przemocy lub zaniedbania: Często występuje u osób, które w dzieciństwie doświadczyły przemocy fizycznej, psychicznej lub seksualnej, lub były zaniedbywane.

● Nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu mózgu: Wydaje się, że niektóre obszary mózgu funkcjonują inaczej niż u osób zdrowych.

Główne objawy zaburzenia osobowości typu borderline

1. Emocjonalna niestabilność i ekstremalne wahania nastroju

Osoby z zaburzeniem osobowości typu borderline charakteryzują się bardzo gwałtownymi i nieprzewidywalnymi zmianami nastroju. Mogą przechodzić od szczęścia do gniewu lub rozpaczy w krótkim czasie. Te ekstremalne zmiany nastroju mogą trwać od kilku godzin do kilku dni.

Często występują zachowania impulsywne i autodestrukcyjne, takie jak objadanie się, nadużywanie alkoholu lub narkotyków, brawurowa jazda samochodem. Osoby te znacznie częściej niż inni podejmują próby samobójcze.

2. Trudności w relacjach międzyludzkich i lęk przed bliskością

Osoby z zaburzeniem osobowości typu borderline pragną bliskich relacji z innymi ludźmi, ale jednocześnie bardzo boją się odrzucenia. Dlatego też mogą być nadmiernie zależne od innych, ale równocześnie odpychać ich i atakować. W rezultacie doświadczają wielu problemów w relacjach międzyludzkich.

Charakteryzują się myśleniem dialektycznym, czyli postrzeganiem ludzi w kategoriach "wszystko albo nic". Mogą idealizować daną osobę, a potem z powodu drobnego błędu całkowicie zmienić zdanie i ją deprecjonować. Takie skrajne i niestabilne relacje są charakterystyczne dla tego zaburzenia.

3. Zaburzenia tożsamości

Osoby z zaburzeniem osobowości typu borderline nie wiedzą dokładnie kim są i czego chcą. Ich poczucie własnej wartości jest bardzo niestabilne i pozbawione spójności. Dlatego też doświadczają przewlekłego poczucia pustki. Ich wartości, zainteresowania i opinie zmieniają się bardzo często, zależnie od sytuacji. Mogą doświadczać gwałtownych zmian obrazu siebie w ciągu jednego dnia.

Leczenie zaburzenia osobowości typu borderline

Sama farmakoterapia nie jest w stanie wyleczyć podstawowych przyczyn zaburzenia osobowości typu borderline. Najskuteczniejszą metodą leczenia jest połączenie psychoterapii z terapią poznawczo-behawioralną.

1. Dialektyczno-behawioralna terapia (DBT)

Terapia ta skupia się na nauce regulacji emocji, rozwijaniu umiejętności interpersonalnych i praktykowaniu medytacji uważności, aby radzić sobie z objawami zaburzenia borderline. Jest ona szczególnie skuteczna w zmniejszaniu impulsywności i zachowań samouszkadzających.

2. Terapia schematu

Terapia ta koncentruje się na leczeniu emocjonalnych ran powstałych w dzieciństwie z powodu braku miłości rodzicielskiej poprzez "ponowne rodzicielstwo". Polega na zaoferowaniu wewnętrznemu dziecku roli rodzica, aby zapewnić mu wsparcie emocjonalne.

3. Tradycyjna psychoterapia psychodynamiczna

To długotrwała terapia, której celem jest analiza nieświadomych konfliktów i integracja jaźni.

Rodzina i bliscy mogą również wspierać leczenie, rozumiejąc i właściwie reagując na zachowania chorego.

Profilaktyka i pomoc osobom chorym

Oprócz ciągłych badań nad zaburzeniem osobowości typu borderline, konieczne jest zapobieganie traumom z dzieciństwa i tworzenie zdrowego środowiska wychowawczego.

Rodzina i bliscy osoby chorej powinni zachowywać się w stosunku do niej w sposób konsekwentny, nie dając się łatwo wpłynąć na jej skrajne zachowania. Ważne jest, aby okazywać zrozumienie i empatię, ale jednocześnie jasno określać granice.

W przypadku wystąpienia zachowań autodestrukcyjnych lub ryzyka podjęcia próby samobójczej należy zwrócić się o pomoc do specjalisty. Zaburzenie osobowości typu borderline jest poważną chorobą, która bez fachowej pomocy trudno poddaje się leczeniu.

Podsumowanie

Zaburzenie osobowości typu borderline to choroba, która z powodu wahań nastroju, zaburzeń tożsamości i problemów w relacjach międzyludzkich jest trudna zarówno dla chorego, jak i jego bliskich. Jednak dzięki fachowej pomocy, społecznej trosce i wsparciu rodziny, objawy mogą ulec poprawie, a chory może żyć pełnią życia. Ważne jest, aby z wyrozumiałością i akceptacją pomagać osobom z zaburzeniem osobowości typu borderline w odzyskaniu równowagi i lepszej adaptacji do życia w społeczeństwie.