Zaburzenia osobowości histrioniczne to zaburzenia psychiczne występujące w złożonej sferze osobowości i charakteru, charakteryzujące się pewnymi zachowaniami i postawami, które pacjenci przyjmują, aby stale porównywać swoją obecność z otoczeniem i przyciągać uwagę. W rezultacie pacjenci zachowują się jak bohaterowie na scenie, starając się przyciągnąć uwagę innych.

1. Charakterystyka zaburzeń osobowości histrionicznych

Zaburzenia osobowości histrioniczne są często nazywane „zaburzeniami osobowości histerycznej” i są zwykle klasyfikowane jako zaburzenia osobowości z grupy B. Główne cechy tych zaburzeń osobowości to:

(1) Przesadny wyraz emocji

Pacjenci z zaburzeniami osobowości histrionicznymi przesadnie wyrażają swoje emocje i mogą reagować silnie nawet na drobne wydarzenia. W rezultacie inni mogą uznać ich reakcje za nadmiernie dramatyczne.

(2) Zachowania fizyczne

Tacy pacjenci często używają zachowań fizycznych do wyrażania swoich emocji. Na przykład mogą angażować się w drastyczne zachowania, takie jak próby samobójcze, aby zwrócić na siebie uwagę otoczenia.

(3) Egoistyczne nastawienie

Pacjenci z zaburzeniami osobowości histrionicznymi często są egocentryczni i stawiają swoje pragnienia i potrzeby ponad potrzeby innych. Może to prowadzić do problemów w relacjach międzyludzkich.

(4) Nadmierne żądanie uwagi

Tacy pacjenci stale chcą być w centrum uwagi i być doceniani przez innych. Jednak brak uwagi wywołuje u nich niepokój i mogą wymagać jeszcze większego zainteresowania.

(5) Przyjazne podejście i uwodzicielskie zachowania

Pacjenci z zaburzeniami osobowości histrionicznymi mogą być bardzo przyjaźni nawet wobec nieznajomych i czasami mogą zachowywać się w sposób seksualnie prowokacyjny. Jest to głównie spowodowane próbą zwrócenia na siebie uwagi.

Zaburzenia osobowości z grupy B (cluster B personality disorders)

Zaburzenia osobowości antyspołeczne (antisocial personality disorder)
Zaburzenia osobowości z pogranicza (borderline personality disorder)
Zaburzenia osobowości histrioniczne (histrionic personality disorder)
Zaburzenia osobowości narcystyczne (narcissistic personality disorder)

2. Przyczyny i czynniki genetyczne

Przyczyny zaburzeń osobowości histrionicznych są różnorodne i obejmują złożoną interakcję czynników środowiskowych i genetycznych. Czynniki genetyczne wymagają dalszych badań, ale badania bliźniąt wykazały, że zaburzenie to występuje częściej u bliźniąt jednojajowych. Ryzyko to zwiększa się również, jeśli rodzice lub członkowie rodziny cierpią na zaburzenia osobowości histrioniczne.

Czynniki środowiskowe mogą być związane ze stylem wychowania we wczesnym dzieciństwie. Styl wychowania matki lub ojca, środowisko domowe, strata emocjonalna, utrata i rozstanie to czynniki, które mogą mieć wpływ środowiskowy. Te czynniki środowiskowe mogą wpływać na nieufność pacjentów w relacjach międzyludzkich i hamować wyrażanie emocji.

3. Objawy zaburzeń osobowości histrionicznych

Główne objawy zaburzeń osobowości histrionicznych są różnorodne i mogą się różnić u poszczególnych pacjentów, ale ogólnie rzecz biorąc, obejmują one następujące cechy:

(1) Nadmierne wyrażanie emocji

Pacjenci przesadnie wyrażają swoje emocje i reagują bardzo silnie na drobne zdarzenia.

(2) Dramatyczne wyrażanie się

Mowa pacjenta jest ozdobna i dramatyczna, a wyrażanie emocji może być powierzchowne. Treść wypowiedzi może być uboga w istotne treści.

(3) Wędrująca uwaga

Pacjenci odczuwają niepokój, gdy nie są w centrum uwagi, i mogą przenosić swoją uwagę w zależności od reakcji innych. W rezultacie, gdy nie przyciągają uwagi otoczenia, mogą stać się bardziej nieprzyjemni.

4. Diagnoza i badania

Do zdiagnozowania zaburzeń osobowości histrionicznych konieczna jest pomoc specjalisty. Specjalista ds. zdrowia psychicznego stwierdza diagnozę na podstawie wywiadu i oceny. Diagnoza opiera się głównie na podręczniku Diagnostycznego i Statystycznego Przewodnika Zaburzeń Psychicznych (DSM-5) Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Zgodnie z tym podręcznikiem diagnoza jest możliwa, jeśli spełnione są co najmniej pięć z poniższych kryteriów.

● Czują się niekomfortowo w sytuacjach, w których nie są w centrum uwagi.

● W interakcjach z innymi angażują się w niewłaściwe seksualne uwodzenie lub prowokacyjne zachowania.

● Ich wyrażanie emocji jest płytkie i bardziej dramatyczne.

● Mają trudności z identyfikacją własnej tożsamości.

● Mają egocentryczne i wymagające nastawienie.

5. Leczenie i możliwości leczenia

Istnieje kilka podejść do leczenia zaburzeń osobowości histrionicznych.

(1) Psychoterapia

Psychoterapia jest jednym z najbardziej skutecznych sposobów leczenia takich pacjentów. Pacjenci mogą nauczyć się rozpoznawać i radzić sobie z problemami związanymi z wyrażaniem emocji i identyfikacją tożsamości za pomocą psychoterapii. Stosowane są różne formy psychoterapii, takie jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT), terapia interpersonalna, terapia behawioralna i terapia grupowa.

(2) Leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne można stosować głównie do kontrolowania towarzyszących objawów, takich jak depresja i lęk.

(3) Terapia rodzinna

Terapia rodzinna również może być skuteczna w połączeniu z rozmową z rodziną. Członkowie rodziny mogą nauczyć się wspierać i rozumieć pacjenta.

6. Przebieg zaburzeń osobowości histrionicznych i powikłania

Przebieg zaburzeń osobowości histrionicznych jest różny. U niektórych pacjentów objawy ustępują z czasem, ale u innych konieczna jest ciągła opieka i leczenie. Brak odpowiedniego leczenia może prowadzić do następujących powikłań.

● Problemy w relacjach międzyludzkich

● Depresja i zaburzenia lękowe

● Próby samouszkodzenia lub samobójstwa

● Nadużywanie substancji psychoaktywnych

● Problemy w nauce i zawodzie

7. Metody profilaktyczne i wsparcia

Aby zapobiegać zaburzeniom osobowości histrionicznych i zapewnić wsparcie, należy wziąć pod uwagę kilka strategii.

(1) Poprawa stylu wychowania

Rodzice powinni zapewniać dzieciom poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji, a także akceptować i rozumieć wyrażanie emocji.

(2) Edukacja w zakresie zdrowia psychicznego

W szkołach i domach należy zapewnić edukację w zakresie zdrowia psychicznego, aby dzieci i młodzież mogły nauczyć się odpowiedniego radzenia sobie ze swoimi emocjami.

(3) Udział w grupach wsparcia

Pacjenci i ich rodziny mogą wzajemnie sobie pomagać, uczestnicząc w grupach wsparcia.

8. Podsumowanie

Zaburzenia osobowości histrioniczne to jedno z bardziej złożonych zaburzeń osobowości, charakteryzujące się problemami z wyrażaniem emocji i identyfikacją tożsamości. Tacy pacjenci mogą prowadzić lepsze życie z odpowiednim leczeniem i wsparciem. Zapobieganie i edukacja mają kluczowe znaczenie dla zapobiegania tym zaburzeniom.