Czym jest short selling (sprzedaż na krótko)? Cel, zalety, wady, ryzyko

Sprzedaż krótkoterminowa (short selling) to technika inwestycyjna na rynku akcji, w której inwestor składa zlecenie sprzedaży akcji, nie posiadając ich w danej chwili, a następnie w późniejszym czasie pożycza akcje, aby je zwrócić. Jest to stosowane, gdy oczekuje się spadku ceny akcji. Zlecenie sprzedaży krótkoterminowej pozwala inwestorowi na sprzedaż akcji i osiągnięcie zysku. Jednakże, jeśli cena akcji wzrośnie, inwestor poniesie stratę.

1. Jaki jest cel sprzedaży krótkoterminowej?

Celem sprzedaży krótkoterminowej jest zawarcie transakcji w oczekiwaniu, że cena akcji w przyszłości spadnie w porównaniu do obecnej ceny. Po sprzedaży akcji, a następnie ich późniejszym wypożyczeniu i zwrocie, inwestor osiąga zysk. Jest to jedna z metod generowania dochodu na rynku akcji również w czasie spadków.

Na przykład, osoba A przewiduje spadek ceny akcji (a) o wartości 10 zł i pożycza je od osoby B, aby sprzedać je po 10 zł. Po tygodniu cena akcji (a) spada do 5 zł, więc osoba A kupuje je z powrotem po 5 zł i zwraca je osobie B. Osoba A sprzedała akcje po 10 zł, a kupiła z powrotem po 5 zł, więc zarobiła 5 zł. Jest to podstawowa koncepcja sprzedaży krótkoterminowej - pożyczanie i sprzedaż akcji, które się nie posiada, a następnie ich odkup i zwrot...

Czy zatem sprzedaż krótkoterminowa zawsze przynosi zysk?

Akcje mogą rosnąć i spadać. Jeśli cena spadnie zgodnie z przewidywaniami, inwestor zarobi, ale jeśli wzrośnie, poniesie stratę. Jeśli osoba A sprzedała akcje po 10 zł, a ich cena wzrosła do 15 zł? Strata wyniesie nie tylko 5 zł, ale także prowizje. A co jeśli poczekać, aż cena spadnie? Na pewno wielu z Was tak pomyślało. Podobnie jak w przypadku pieniędzy, również w przypadku akcji określa się czas pożyczki. Jeśli nie zostanie ona zwrócona w określonym czasie, naliczane są odsetki lub nakładane inne kary.

2. Jaka jest różnica między sprzedażą krótkoterminową a sprzedażą krótkoterminową bez pożyczki?

Sprzedaż krótkoterminowa bez pożyczki (naked short selling) oznacza złożenie zlecenia sprzedaży krótkoterminowej bez uprzedniego pożyczenia akcji. Zazwyczaj jest to zabronione lub surowo regulowane ze względu na potencjalne zakłócenia rynku. Większość krajów zabrania sprzedaży krótkoterminowej bez pożyczki. Natomiast sprzedaż krótkoterminowa z pożyczką polega na uprzednim pożyczeniu akcji, ich sprzedaży, a następnie odkupie i zwrocie.

3. Jaki jest związek sprzedaży krótkoterminowej z rynkiem akcji?

Sprzedaż krótkoterminowa jest jedną z wielu strategii inwestycyjnych stosowanych na rynku akcji. Rynek akcji oferuje inwestorom różne możliwości, a sprzedaż krótkoterminowa jest narzędziem, które pozwala inwestorom osiągnąć zysk, gdy oczekują spadku ceny akcji.

4. Jakie są wady i zalety sprzedaży krótkoterminowej?

(1) Zalety sprzedaży krótkoterminowej

● Poprawa efektywności rynku akcji

Cena akcji kształtuje się w wyniku równowagi między popytem a podażą. Dopuszczenie sprzedaży krótkoterminowej powoduje, że opinie inwestorów wierzących w wzrost ceny akcji oraz tych, którzy spodziewają się jej spadku, są szybciej uwzględniane na rynku. Pomaga to w zwiększeniu efektywności rynku akcji.

● Zwiększenie płynności rynku akcji

Możliwość sprzedaży krótkoterminowej ułatwia uwzględnienie opinii sprzedaży, co z kolei sprawia, że transakcje są łatwiejsze do zawarcia. Pomaga to w zwiększeniu płynności rynku akcji.

● Poprawa ciągłości cen

Dzięki sprzedaży krótkoterminowej transakcje odbywają się częściej, a informacje są szybciej uwzględniane, co prowadzi do poprawy ciągłości cen akcji.

● Ujawnienie negatywnych praktyk zarządczych

Sprzedaż krótkoterminowa może ujawnić negatywne praktyki zarządcze w firmie, co może prowadzić do niekorzystnych skutków dla ceny akcji i warunków kredytowych. W ten sposób można pociągnąć zarządców do odpowiedzialności. Pomaga to zwiększyć przejrzystość firm i zachęcać do prowadzenia zdrowych praktyk zarządczych.

● Pomoc w zabezpieczaniu (hedging)

Sprzedaż krótkoterminowa pozwala na generowanie zysków w czasie spadków, co daje inwestorom możliwość kontrolowania kierunku i zmienności zysków.

(2) Wady sprzedaży krótkoterminowej

● Ryzyko niewywiązania się z zobowiązań

Sprzedaż krótkoterminowa obejmuje pożyczanie akcji i ich późniejszy zwrot, co oznacza, że w przypadku gwałtownego wzrostu ceny akcji inwestor może ponieść znaczące straty.

● Kwestie etyczne

Niektórzy inwestorzy stosujący sprzedaż krótkoterminową mogą celowo rozpowszechniać negatywne plotki lub pogłoski w celu obniżenia ceny akcji, co rodzi kwestie etyczne.

● Negatywne zachęty dla zarządców

Jeśli sprzedaż krótkoterminowa opiera się na nieprawdziwych pogłoskach, zarząd może skupić się na obronie ceny akcji, zaniedbując tym samym rzeczywiste zarządzanie firmą.

● Nieuczciwy system

Niedoskonałości systemu sprzedaży krótkoterminowej mogą być wykorzystywane do nieuczciwego korzystania z niej.

● Brak ograniczenia strat

Straty z tytułu sprzedaży krótkoterminowej są teoretycznie nieograniczone, a w przypadku znacznego przekroczenia oczekiwanej ceny akcji inwestor może ponieść nieograniczone straty.

● Niewystarczające regulacje

System sprzedaży krótkoterminowej w Polsce w porównaniu do krajów rozwiniętych charakteryzuje się brakiem depozytu zabezpieczającego, brakiem określonego terminu sprzedaży krótkoterminowej oraz brakiem pełnej informatyzacji procesu sprzedaży krótkoterminowej, co może prowadzić do nieuczciwości.

5. Zastosowanie sprzedaży krótkoterminowej

(1) Generowanie dochodu

W przypadku oczekiwania spadku ceny akcji, sprzedaż krótkoterminowa może być wykorzystana do generowania zysków. W rzeczywistości wielu inwestorów zagranicznych stosuje tę metodę. Dokładnie analizują daną akcję i wyznaczają jej właściwą cenę, aby osiągnąć zysk. Inwestowanie w przewartościowane firmy jest trudne, niezależnie od wysiłku, dlatego sprzedaż krótkoterminowa jest przydatna.

(2) Zarządzanie portfelem

Sprzedaż krótkoterminowa może być wykorzystywana do zarządzania ryzykiem portfela. Jeśli chcesz zabezpieczyć zysk i nie chcesz sprzedawać akcji, możesz utrzymać pozycję kupna i jednocześnie zająć pozycję sprzedaży. Jest to sposób na osiągnięcie zysku z różnicy kursów, ale należy wziąć pod uwagę podatki i koszty odsetek.

(3) Arbitraż

Sprzedaż krótkoterminowa jest również wykorzystywana w arbitrażu. Inwestorzy zagraniczni i instytucjonalni stosują również sprzedaż krótkoterminową w przypadku zakupu kontraktów terminowych i sprzedaży gotówki. W ten sposób można przeprowadzić arbitraż, gdy cena gotówki jest niższa od ceny terminowej (kontango) lub wyższa (backwardation).

(4) Wykorzystanie informacji

Nawet jeśli nie angażujesz się bezpośrednio w sprzedaż krótkoterminową, możesz wykorzystać dane dotyczące sprzedaży krótkoterminowej do generowania zysków. Inwestorzy stosujący sprzedaż krótkoterminową zazwyczaj posiadają więcej informacji niż zwykli inwestorzy. Dlatego też, jeśli nie jesteś pewien kierunku ceny akcji, możesz sprawdzić trendy sprzedaży krótkoterminowej, aby uniknąć ryzykownych akcji lub określić moment sprzedaży.

(5) Umowa pożyczki akcji

W ramach umowy pożyczki akcji można pożyczyć akcje potrzebne do sprzedaży krótkoterminowej i otrzymać za to odsetki. Jednak zysk z odsetek jest niewielki. Ponadto, w przypadku krótkoterminowych inwestorów istnieje większe ryzyko strat spowodowanych przez inwestorów stosujących sprzedaż krótkoterminową. Dlatego też ta metoda jest bardziej odpowiednia dla długoterminowych inwestorów.

(6) Sprzedaż kontraktów terminowych i fundusze

Można również wykorzystać fundusze i ETF-y, które generują podobny efekt jak sprzedaż kontraktów terminowych. Ostatnio pojawiły się produkty takie jak fundusze odwrotne i fundusze odwrócone, które mnożą zyski i straty.

6. Ryzyko związane ze sprzedażą krótkoterminową

(1) Nierównowaga na rynku

"Rynek może pozostawać w stanie nierównowagi dłużej, niż Twoja zdolność do ponoszenia strat." - John Maynard Keynes

Oznacza to, że nawet jeśli masz pewność, że rynek będzie się poruszał zgodnie z Twoimi przewidywaniami, może się okazać, że tak się nie stanie, co może prowadzić do strat.

(2) Nieograniczone straty

Maksymalny zysk ze sprzedaży krótkoterminowej wynosi teoretycznie 100%, ale maksymalna strata jest nieograniczona. W związku z koniecznością płacenia odsetek za pożyczone akcje oraz generowaniem zysku z różnicy kursów, sprzedaż krótkoterminowa może stawać się z czasem coraz mniej korzystna.

(3) Trudność w przewidywaniu krótkoterminowym

Przewidywanie krótkoterminowych zmian cen akcji jest trudne, a wielu inwestorów ma z tym problem. W przeszłości wielu inwestorów doświadczyło sytuacji, w których rynek nie poruszał się zgodnie z ich przewidywaniami, co doprowadziło do strat.

(4) Wpływ hossy

Nawet jeśli dana akcja jest uważana za słabą, w czasie hossy (wzrostów na rynku) ma tendencję do wzrostu wraz z resztą rynku. Sprzedaż krótkoterminowa w czasie wzrostów wiąże się z dużym ryzykiem.

(5) Zakazy

W czasie kryzysów gospodarczych sprzedaż krótkoterminowa może zostać czasowo zakazana przez rząd. W takiej sytuacji likwidacja pozycji sprzedaży krótkoterminowej może być trudna, co może prowadzić do dużych strat. Sprzedaż krótkoterminowa to strategia, która wiąże się z wysokim ryzykiem, ale także z możliwością osiągnięcia wysokich zysków. Wymaga ona jednak rozwagi, a także zebrania odpowiednich informacji. W szczególności należy pamiętać, że przewidywanie krótkoterminowych zmian cen jest trudne. Należy również uwzględnić cele inwestycyjne i poziom akceptacji ryzyka, aby opracować konkretną strategię sprzedaży krótkoterminowej.