Tadź Mahal

Tadż Mahal to ikoniczna budowla imperium Mogołów, położona w Agrze w Indiach. Został wzniesiony przez cesarza Mogołów Szahdżahana ku pamięci jego ukochanej żony Mumtaz Mahal w latach 1632-1653. Wybudowany z białego marmuru Tadż Mahal jest uważany za najwspanialsze dzieło sztuki islamskiej w Indiach i jeden z arcydzieł światowego dziedzictwa.

Tadż Mahal, pomnik miłości

Tadż Mahal znajduje się na rozległym ogrodzie nad brzegiem rzeki Jamuny, a jego kompleks tworzy harmonijną całość z bramą wjazdową, meczetem, budynkami pomocniczymi, stawem i kanałami wodnymi. Centralnym punktem kompleksu jest mauzoleum o ośmiobocznym kształcie, charakteryzującym się idealną symetrią, z łukowatymi wejściami zwanymi ajwanami na każdej ze ścian. Nad mauzoleum wznosi się potężna kopuła w kształcie cebuli, otoczona mniejszymi kopułami i minarety. Wnętrze mauzoleum kryje grobowce Szahdżahana i Mumtaz Mahal, a wokół nich znajdują się zdobienia w postaci misternych intarsji i kaligrafii, które przyciągają wzrok.

Tadż Mahal to budowla reprezentująca unikalny styl imperium Mogołów, w którym widać połączenie elementów architektonicznych z Persji, Turcji, Indii i świata islamskiego. W jego architekturze można dostrzec m.in. perski styl ogrodów czahār bāgh, wpływ Timurydów w kopułach i minarety, hinduskie wzory geometryczne i kolory oraz islamskie cytaty z Koranu i ornamenty arabeskowe, które harmonijnie współgrają ze sobą.

Tadż Mahal został uznany za jeden z siedmiu cudów świata i co roku przyciąga miliony turystów. Wygląd Tadż Mahal zmienia się w zależności od pory dnia i roku, przybierając różne kolory i atmosferę. Szczególnie pięknie prezentuje się w blasku księżyca, gdy marmur mieni się srebrzystym światłem. Tadż Mahal jest symbolem miłości i cennym skarbem ludzkości.

Historia Tadż Mahal

Historia Tadż Mahal jest nierozerwalnie związana z historią miłości Szahdżahana i Mumtaz Mahal. Szahdżahan był piątym cesarzem imperium Mogołów, który objął tron w 1628 roku. Szahdżahan bardzo kochał swoją żonę Mumtaz Mahal i towarzyszył jej w wielu wojnach i podróżach. Mumtaz Mahal miała wpływ na politykę i dyplomację Szahdżahana, a cesarz szanował jej zdanie. Mumtaz Mahal urodziła Szahdżahanowi 14 dzieci, ale zmarła w 1631 roku podczas porodu czternastego dziecka. Szahdżahan był bardzo zrozpaczony jej śmiercią i postanowił wznieść dla niej najpiękniejszy grobowiec na świecie.

Budowa Tadż Mahal rozpoczęła się w 1632 roku i angażowała około 20 000 robotników oraz ponad 1000 słoni. Głównym architektem był Ustad Ahmad Lahauri, a jego zespół składał się ze specjalistów z różnych dziedzin. Materiały budowlane pochodziły z różnych zakątków Indii i Azji Środkowej, a zwłaszcza biały marmur wydobywano w Makranie w Radżastanie. Kamienie szlachetne użyte do intarsji sprowadzano z Bagdadu, Pendżabu, Egiptu, Rosji, Golondy, Chin, Afganistanu, Cejlonu, Oceanu Indyjskiego, Persji i innych regionów.

Budowa i dekoracja mauzoleum Tadż Mahal zostały ukończone w 1648 roku, a prace nad ogrodem i budynkami pomocniczymi trwały jeszcze 5 lat i zakończyły się w 1653 roku. Koszt budowy Tadż Mahal wyniósł 32 miliony rupii w ówczesnej walucie, co odpowiada około 827 milionom dolarów w dzisiejszych czasach. Budowa Tadż Mahal symbolizuje złoty wiek imperium Mogołów.

Jednak budowa Tadż Mahal przyczyniła się również do upadku imperium Mogołów. W trakcie budowy skarbiec imperium został nadwyrężony, a ogromne podatki i nadmierne wyzysk doprowadziły do pogorszenia się stosunków między ludem a władzą w całym kraju. Dodatkowo, Szahdżahan w późniejszych latach życia coraz bardziej zaniedbywał sprawowanie władzy. W rezultacie, jego syn Aurangzeb wszczął bunt, obalił Szahdżahana i uwięził go w Forcie Agra. Szahdżahan spędził resztę życia patrząc na Tadż Mahal z okien fortu i zmarł w 1666 roku. Zwłoki Szahdżahana zostały pochowane w mauzoleum Tadż Mahal, obok Mumtaz Mahal.

Tadż Mahal, choć był wyrazem miłości i żalu Szahdżahana, po jego śmierci doświadczył wielu aktów wandalizmu i grabieży. W XVIII wieku Zahir ud-Din Muhammad zniszczył budynki pomocnicze Tadż Mahal i sprzedał ich materiały. W XIX wieku brytyjskie władze kolonialne przebudowały ogród Tadż Mahal i wzniosły w nim wille i pawilony. Ponadto, brytyjscy żołnierze i urzędnicy niszczyli i kradli intarsje i klejnoty z Tadż Mahal. W XX wieku podjęto szereg działań mających na celu ochronę i renowację Tadż Mahal, ale wzrost liczby ludności i rozwój przemysłu doprowadziły do zanieczyszczenia powietrza i wody, co spowodowało przebarwienia i pęknięcia na powierzchni białego marmuru. Obecnie rząd Indii i UNESCO współpracują przy ochronie i renowacji Tadż Mahal.

Jak odwiedzić Tadż Mahal

Informacje mogą się nieco różnić, dlatego sprawdzenie oficjalnej strony internetowej będzie najszybsze.

Oficjalna strona internetowa Tadż Mahal, rząd Uttar Pradesh (Indie) (tajmahal.gov.in)

www.tajmahal.gov.in

Ciekawostki o Tadż Mahal

Tadż Mahal został uznany za jeden z siedmiu cudów świata i co roku przyciąga miliony turystów. Poznajmy kilka ciekawych faktów na temat Tadż Mahal.

Tadż Mahal to grobowiec wzniesiony przez Szahdżahana dla swojej ukochanej żony Mumtaz Mahal, ale jej ciało zostało przeniesione z miejsca, gdzie było początkowo pochowane, zanim Tadż Mahal został ukończony. Zwłoki Szahdżahana również spoczęły w mauzoleum Tadż Mahal, obok Mumtaz Mahal, jednak jego grób nie jest umieszczony symetrycznie. Uważa się, że Aurangzeb, syn Szahdżahana, próbował przenieść grób swojego ojca, ale nie udało mu się, dlatego został po prostu umieszczony w tym miejscu.

Do budowy Tadż Mahal użyto materiałów i klejnotów sprowadzonych z całego świata, a jego wartość jest ogromna. Szczególnie warto wspomnieć o kamieniach szlachetnych użytych do intarsji, których jest 28 rodzajów i ponad 28 000 sztuk. Klejnoty te mienią się różnymi kolorami w zależności od światła. Na przykład szklane intarsje na ścianach mauzoleum w świetle słonecznym wyglądają na białe, a w blasku księżyca na niebieskie.

Tadż Mahal słynie z idealnej symetrii architektonicznej. Budowla jest idealnie symetryczna względem osi centralnej, a nawet dwa grobowce wewnątrz mauzoleum są symetryczne. Jednak w symetrii Tadż Mahal jest jeden wyjątek – mały meczet z tyłu głównej bramy. Meczet ten nie został zbudowany ze względu na symetrię, ale w celu pełnienia funkcji religijnych. Budynek symetryczny do meczetu znajduje się z przodu głównej bramy i jest to tzw. dom gościnny. Budynek ten ma taki sam kształt i rozmiar jak meczet, ale jest tylko elementem dekoracyjnym, bez żadnej funkcji użytkowej. W ten sposób Tadż Mahal łączy w sobie architektoniczną symetrię i funkcje religijne.

Tadż Mahal jest uznawany za jeden z najpiękniejszych budynków na świecie, a przyczyną tego jest fakt, że jest pomnikiem miłości. Tadż Mahal to grobowiec wzniesiony przez Szahdżahana dla Mumtaz Mahal, ale jest on jak książka opowiadająca ich historię miłosną. W architekturze i dekoracjach Tadż Mahal wyrażone są ich uczucia, żal, nadzieja i przebaczenie. Na przykład, na intarsjach Tadż Mahal kaligraficznie wyryte są listy miłosne, które Szahdżahan pisał do Mumtaz Mahal. W ogrodzie Tadż Mahal zasadzone są kwiaty, które Mumtaz Mahal lubiła. Na kopule Tadż Mahal wyryta jest inskrypcja, która wyraża nadzieję Szahdżahana na ponowne spotkanie z Mumtaz Mahal. Tadż Mahal to symbol wiecznej miłości Szahdżahana i Mumtaz Mahal.