Zaburzenie stawu skroniowo-żuchwowego, znane również jako dysfunkcja stawu żuchwowego, to schorzenie charakteryzujące się problemami ze stawem łączącym szczękę z czaszką. Jest ono spowodowane różnymi czynnikami prowadzącymi do nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu struktur związanych ze stawem. Zaburzenie to nazywane jest również zespołem stawu skroniowo-żuchwowego (TMD) lub skrótowo TMJ.
 
Staw skroniowo-żuchwowy składa się z różnych struktur, takich jak mięśnie, więzadła, błona maziowa, kość żuchwy, krążek stawowy, tkanka tylna krążka stawowego i torebka stawowa. Wszystkie te struktury współpracują ze sobą, aby kontrolować ruchy stawu. Zaburzenie stawu skroniowo-żuchwowego występuje, gdy w jednej lub kilku z tych struktur występują problemy. Zaburzenie stawu skroniowo-żuchwowego może być spowodowane różnymi czynnikami i występuje w różnych formach. W dalej części artykułu szczegółowo opisano główne przyczyny i rodzaje zaburzenia.

1. Rodzaje

Zaburzenie stawu skroniowo-żuchwowego można podzielić na następujące główne kategorie:
 
(1) Zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego (Temporomandibular Joint Articular Disorders): Ten rodzaj zaburzenia dotyczy problemów ze strukturą stawu, w tym wrodzonych wad rozwojowych, problemów rozwojowych, nieprawidłowości krążka stawowego (dysfunkcji dysku), zapalenia torebki stawowej, zwyrodnienia stawów itp.
 
(2) Zaburzenia mięśni żucia (Masticatory Muscle Disorder): Ten rodzaj zaburzenia dotyczy problemów z mięśniami związanymi ze stawem, w tym bólu mięśniowo-powięziowego, zapalenia mięśni, skurczów mięśni, lokalnego bólu mięśni, ochronnego napięcia mięśni, sztywności mięśni, nowotworów itp.

2. Przyczyny

Zaburzenie stawu skroniowo-żuchwowego może być spowodowane różnymi czynnikami. Najczęstsze przyczyny to:

• Urazy i wstrząsy: Bezpośrednie urazy lub wstrząsy mogą uszkodzić staw skroniowo-żuchwowy.
• Niezdrowe nawyki: Nawyki, takie jak podpieranie się dłonią o brodę, zgrzytanie zębami lub zaciskanie szczęki, mogą wywierać nacisk na staw skroniowo-żuchwowy i prowadzić do problemów.
• Stres: Stres może prowadzić do napięcia lub skurczów mięśni, co może prowadzić do problemów ze stawem skroniowo-żuchwowym.
• Nieprawidłowe zgryzienie górnych i dolnych zębów: Jeśli górne i dolne zęby nie są do siebie dopasowane, może to prowadzić do zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego.
• Zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego: Zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego, szczególnie takie jak skolioza szyjna, mogą prowadzić do problemów ze stawem skroniowo-żuchwowym.
• Zapalenie i infekcje: Zapalenie, infekcja lub ropień zębów mogą rozprzestrzeniać się na staw skroniowo-żuchwowy.
• Leczenie ortodontyczne i aparaty: Nieprawidłowe leczenie ortodontyczne lub stosowanie aparatu może prowadzić do problemów ze stawem skroniowo-żuchwowym.
• Czynniki genetyczne: Jeśli w rodzinie występowały problemy ze stawem skroniowo-żuchwowym, ryzyko ich wystąpienia może być zwiększone.

3. Objawy

Główne objawy zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego to:

• Ból: Ból może być odczuwany w stawie skroniowo-żuchwowym, uchu, głowie, szyi, barkach i okolicach twarzy.
• Ograniczony zakres ruchu: Mogą wystąpić uczucie ciężkości lub ograniczenie ruchu podczas otwierania i zamykania ust.
• Trzaski w stawie: Podczas ruchu stawu skroniowo-żuchwowego można usłyszeć trzaski lub klikanie.
• Napięcie mięśni: Można odczuwać napięcie mięśni twarzy, szyi lub barków.
• Obrzęk stawu: Może wystąpić obrzęk wokół stawu skroniowo-żuchwowego.
• Nadwrażliwość zębów: Zęby mogą być nadwrażliwe, co może utrudniać jedzenie i mówienie.

4. Diagnoza i leczenie

Diagnoza zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego jest stawiana przez lekarza i może obejmować badanie fizykalne, prześwietlenie, rezonans magnetyczny (MRI) i tomografię komputerową (CT). Leczenie zależy od przyczyny i nasilenia zaburzenia, ale zazwyczaj obejmuje następujące metody:

• Leczenie farmakologiczne: Można stosować leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, aby zmniejszyć ból i stan zapalny.
• Fizjoterapia: Fizjoterapia może być stosowana w celu przywrócenia funkcji stawu skroniowo-żuchwowego i otaczających go mięśni.
• Leczenie stomatologiczne: Jeśli konieczne jest leczenie zębów lub aparatu, konieczna jest opieka stomatologiczna.
• Szyna stomatologiczna: W celu stabilizacji stawu skroniowo-żuchwowego można stosować szynę stomatologiczną.
• Relaksacja mięśni i stabilizacja: Ćwiczenia relaksacyjne i stabilizujące mogą pomóc w zmniejszeniu napięcia mięśni i poprawie problemów ze stawem skroniowo-żuchwowym.
• Leczenie chirurgiczne: W ciężkich przypadkach może być konieczna operacja.
  

Podsumowanie

Zaburzenie stawu skroniowo-żuchwowego jest uleczalne, a poprzez dokładne zdiagnozowanie i opracowanie odpowiedniego planu leczenia można zmniejszyć objawy i przywrócić prawidłowe funkcjonowanie stawu skroniowo-żuchwowego. W przypadku pytań lub potrzeby pomocy najlepiej skonsultować się z lekarzem specjalistą.