สาเหตุและการป้องกันผมหงอก (วิตามินบี, รังสียูวี, คอร์ติซอล)

แม้ว่าผมหงอกจะเกิดขึ้นตามธรรมชาติเมื่ออายุมากขึ้น แต่ผมหงอกที่เกิดขึ้นมากเกินไปในวัยหนุ่มสาวอาจเกิดจากความเครียดหรือพฤติกรรมการใช้ชีวิต ส่งผลให้เกิดปัญหาได้ เรามาทำความรู้จักกับสาเหตุและวิธีป้องกันผมหงอก รวมถึงวิธีการดูแลเส้นผมให้แข็งแรงกันเถอะ

😫 ความเครียด ศัตรูตัวฉกาจของผมหงอก

มีเหตุผลที่ทำให้เราคิดถึงผมหงอกเมื่อพูดถึง 'ความเครียด' นั่นเป็นเพราะฮอร์โมนในร่างกายของเรานั่นเอง... ฮอร์โมนต่างๆ เช่น นอร์เอพิเนฟริน คอร์ติซอล จะถูกหลั่งออกมาเมื่อเกิดความเครียด แน่นอนว่าฮอร์โมนเหล่านี้ไม่ได้ส่งผลโดยตรงต่อผมหงอก แต่หากความเครียดนั้นดำเนินเป็นเวลานาน ร่างกายของเราจะจัดลำดับความสำคัญในการส่งสารอาหารให้กับฮอร์โมนเหล่านี้ก่อน

ส่งผลให้เซลล์เมลานิน ซึ่งเป็นตัวกำหนดสีผม ขาดสารอาหาร ทำให้ทำงานได้ลดลงและเกิดผมหงอกได้ การออกกำลังกายและการพักผ่อนอย่างเพียงพอจึงช่วยลดความเครียดและป้องกันผมหงอกได้

🚭 ระวังบุหรี่และมลภาวะทางอากาศ

สารพิษในบุหรี่ทำให้เกิดความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชัน (oxidative stress) ซึ่งอนุมูลอิสระที่เกิดขึ้นจะโจมตีและทำลายเซลล์ผิวหนังศีรษะได้ และบุหรี่ไฟฟ้าก็เป็นเช่นเดียวกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่เริ่มมีผมหงอกก่อนอายุ 30 ปี จะมีความเสี่ยงสูงกว่าผู้ที่ไม่สูบบุหรี่ถึง 2.5 เท่า จากผลการวิจัย และมลภาวะทางอากาศซึ่งกำลังเป็นปัญหาในปัจจุบันก็ส่งผลให้เกิดความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชันเช่นกัน ทำให้เส้นผมได้รับผลกระทบในทางลบ

☀️ แสงแดด เป็นสาเหตุของผมหงอก

เมื่อเราทำกิจกรรมกลางแจ้งเป็นเวลานาน เราจะหลีกเลี่ยงแสงแดดไม่ได้ แสงแดดมีรังสีอัลตราไวโอเลต (UV) ซึ่งไม่เพียงแต่จะทำให้ผิวหนังไหม้ แต่ยังทำให้เส้นผมเปลี่ยนสีได้อีกด้วย การสัมผัสกับรังสีอัลตราไวโอเลตมากเกินไปจะทำให้ปริมาณเคอราติน (Keratin) ซึ่งเป็นโปรตีนในเส้นผมลดลง และทำลายเซลล์ที่สร้างเมลานินบนหนังศีรษะ ทำให้ผมหงอกเร็วขึ้น ดังนั้นเมื่อทำกิจกรรมกลางแจ้ง ควรสวมหมวกเพื่อปกป้องเส้นผมและผิวหนัง

🥦 ขาดวิตามินบี ก็เป็นสาเหตุได้

วิตามินบี 6 และบี 12 มีบทบาทสำคัญในการส่งสารอาหารไปเลี้ยงรากผมและช่วยซ่อมแซมเส้นผม หากร่างกายขาดวิตามินเหล่านี้ อาจทำให้เกิดผมหงอกก่อนวัยได้

วิตามินบี 6 : พบได้ในเนื้อสัตว์ ปลา ไข่ เครื่องในสัตว์ ฯลฯ / ข้าวกล้อง ผักโขม กล้วย มันฝรั่ง ถั่วเหลือง ฯลฯ

วิตามินบี 12 : พบได้ในเนื้อแดง (เนื้อวัว เนื้อหมู) ปลาหมึก ปลาทูสาหร่ายทะเล หอยนางรม ปลาซาร์ดีน ผักบุ้ง ปลาทู นมวัว ปลาแห้ง ฯลฯ

⚕️ หากผมหงอกมากขึ้นอย่างรวดเร็ว ควรไปพบแพทย์

โดยทั่วไป ผมหงอกเกิดจากความเครียดหรือการเสื่อมสภาพตามวัย และค่อยๆ เกิดขึ้นทีละน้อย แต่หากผมหงอกเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในระยะเวลาสั้นๆ อาจเป็นสัญญาณของความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ ซึ่งอาจเกิดจากการหลั่งไทรอกซิน (Thyroxine) มากเกินไปหรือไม่เพียงพอ ส่งผลให้ร่างกายสร้างเมลานินได้ไม่ดี ทำให้ผมหงอกเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว หากพบว่าผมหงอกเพิ่มขึ้นเร็วกว่าปกติ ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพต่อมไทรอยด์

💡 ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเล็กๆ น้อยๆ ช่วยชะลอผมหงอกได้

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น การหลีกเลี่ยงแสงแดด การจัดการความเครียด การเสริมสารอาหาร เป็นต้น สามารถช่วยชะลอการเกิดผมหงอกได้ ผมหงอกเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการเสื่อมสภาพตามวัย แต่เราสามารถป้องกันได้ด้วยการใช้ชีวิตอย่างมีสุขภาพดี อย่าลืมนะคะ!