Günümüzde trend olan kızartma makineleri! Her evin mutfağında bir tane vardır. Yağ kullanmadan gevrek kızartılmış yiyecekler yapabildiği için çok popülerler. Ancak yanlış kullanılırsa kanserojen maddelere maruz kalınabileceğini biliyor muydunuz?

Yüksek sıcaklıklarda pişirme sırasında oluşan kanserojen madde akrilamid dikkat, kaplama hasarı nedeniyle zararlı madde maruziyeti riski dahil olmak üzere kızartma makinelerinin doğru kullanımı hakkında bilgi edinin.

Kanserojen Madde 'Akrilamid' Oluşumu

Kızartma makineleri, yiyecekleri yüksek sıcaklıkta sıcak hava ile pişiren cihazlardır. Ancak bu işlem sırasında tüketilmemesi gereken kanserojen maddeler oluşabilir. Bunlardan biri akrilamiddir. Karbonhidrat açısından zengin yiyecekler uzun süre yüksek sıcaklıkta pişirildiğinde bu madde oluşur.

Akrilamid, Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) tarafından 'kanserojen olabilecek madde' olarak sınıflandırıldığı için dikkat edilmesi gerekir. Aslında, Gıda ve İlaç İdaresi, ekmek ve dondurulmuş patateslerin kızartma makinesinde pişirilmesi sonucunda akrilamid oluşumunun AB tavsiye edilen seviyelerini aştığını belirtti. Ekmek 180 derecede 24 dakikadan fazla, dondurulmuş patatesler ise 190 derecede 40 dakikadan fazla pişirildiğinde bu sonuç elde edildi.

Öte yandan, domuz pastırması, somon gibi proteinli yiyeceklerin pişirme sıcaklığından bağımsız olarak akrilamid oluşturma seviyesinin düşük olduğu söyleniyor.

Kızartma Makinesi Kullanırken Bunları Yapın!

Kızartma makinesini güvenli bir şekilde kullanmak için uygun sıcaklığı ve süreyi koruyarak pişirme yapmanız gerekir. Gıda ve İlaç İdaresi, patates kızartması (500 g) için 190 derecede en fazla 30 dakika, ekmek için ise 180 derecede 20 dakika veya 190 derecede 15 dakika süreyle pişirmeyi önermektedir.

Yüksek sıcaklıkta uzun süre pişirme yapmak akrilamid kadar diğer zararlı maddelerin de oluşumunu artırır. Aslında, Alman araştırmacılar, dondurulmuş patateslerin yağda kızartılması ve kızartma makinesinde pişirme işlemlerinin zararlı madde oluşumu seviyelerinin benzer olduğunu belirtti.

Seramik ve Teflon Kaplamalı Ürünler, Zararlı Madde Maruziyeti Riski!

Kızartma makinesini kullanırken dikkate alınması gereken bir diğer husus da iç kaplamanın hasar görmesidir. Türkiye Tüketici Konseyi'nin yaptığı bir testte, kızartma makineleri iç kaplamalarının aşınma direncinin normal tavaların %10'u kadar olduğu tespit edildi. Kaba bir bulaşık süngeriyle yıkanması durumunda kaplamanın soyulma olasılığı yüksektir. Bu durumda zararlı maddelerin sızma riski ortaya çıkar. Yumuşak bir süngerle temizlemek daha güvenlidir.

Özellikle Teflon kaplı, seramik kaplı ürünler için daha da dikkatli olmak gerekir. Bu kaplamalı ürünler yüksek sıcaklıklarda çevresel hormonlar, ağır metaller vb. maddelerin kolayca sızmasına neden olabilir. Bu maddelerin vücutta birikmesi bağışıklık sisteminin zayıflamasına, kanser riskine neden olabilir. Seramik kaplamalarda sadece çizik olması bile, normal kaplamalara göre alüminyum, silikon, titanyum gibi ağır metallerin daha fazla sızmasına neden olduğunu gösteren araştırmalar mevcuttur.

Zararlı Madde Endişesi Yok!

En güvenli seçenek, zararlı bir kaplama kullanılmayan tamamen paslanmaz çelik kızartma makinesidir. Güvenli bir kızartma makinesini kullanmak için, tamamen paslanmaz çelik (FULLPACE) ürünler seçmek en iyisidir.

Paslanmaz çelik, yüksek dayanıklılık ve ısıya dayanıklılığa sahip olduğundan korozyon, çizik vb. hasar riskleri daha azdır. Ayrıca, zararlı kimyasallar içermez, böylece güvenle kullanılabilir. Aslında, Didiolab gibi bazı markalar paslanmaz çelik kızartma makineleri satmaktadır.

Akıllı tüketiciler, ürün seçerken mutlaka kaplamanın olup olmadığını kontrol etmelidir. Kızartma makineleri, kolay ve lezzetli bir şekilde pişirme imkanı sağlayan devrim niteliğinde bir mutfak aletidir. Ancak yukarıda belirtilen hususları hatırlamak ve sağlığa zararlı olmadan kullanmak için bilgelik gerekir.