Vũ trụ là một nơi kỳ diệu và tuyệt vời, đồng thời cũng ẩn chứa nhiều hiểu nhầm và câu hỏi… Hôm nay, chúng ta sẽ cùng điểm lại 14 sự thật về vũ trụ mà chúng ta thường nhầm lẫn, và cung cấp thông tin chính xác cùng với bằng chứng khoa học cho chúng.

1. Sao Thủy là hành tinh nóng nhất trong hệ mặt trời?

⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠
Hiểu nhầm: Nhiều người cho rằng Sao Thủy là hành tinh nóng nhất trong hệ mặt trời vì nó gần Mặt Trời nhất.

Sự thật: Sao Thủy là hành tinh gần Mặt Trời nhất, nhưng Sao Kim có bầu khí quyển dày đặc dẫn đến hiệu ứng nhà kính, khiến nhiệt độ trên Sao Kim cao hơn nhiều so với Sao Thủy. Sao Kim nóng như trong lò hơi, với nhiệt độ lên tới 462℃, trong khi Sao Thủy có nhiệt độ trung bình khoảng 167℃, mát hơn so với Sao Kim.

2. Lỗ đen hút mọi thứ?

Hiểu nhầm: Lỗ đen được biết đến là vùng không gian có lực hấp dẫn cực mạnh, đến nỗi ngay cả ánh sáng cũng không thể thoát ra. Do đó, lỗ đen thường bị hiểu nhầm là hút mọi thứ xung quanh nó.

Sự thật: Lỗ đen có ranh giới gọi là chân trời sự kiện. Mọi vật thể đi vào bên trong chân trời sự kiện sẽ không thể thoát ra, nhưng các vật thể ở bên ngoài chân trời sự kiện sẽ không bị ảnh hưởng bởi lỗ đen. Lỗ đen không hút mọi thứ xung quanh nó, mà nó có lực hấp dẫn mạnh khiến các vật thể xung quanh nó hướng về tâm của lỗ đen.

3. Không có âm thanh trong vũ trụ?

Hiểu nhầm: Thông thường mọi người cho rằng vũ trụ là chân không nên âm thanh không thể truyền đi.

Sự thật: Âm thanh truyền đi qua sự rung động, và trong chân không, sự rung động không thể truyền đi. Tuy nhiên, trong vũ trụ, có những rung động do các sự kiện như sự hợp nhất của lỗ đen hoặc vụ nổ siêu tân tinh tạo ra. Những rung động này không thể nhận biết được dưới dạng âm thanh, nhưng chúng tồn tại dưới dạng sóng năng lượng và di chuyển qua không gian vũ trụ.

4. Vũ trụ tĩnh?

Hiểu nhầm: Trong quá khứ, người ta cho rằng vũ trụ là một không gian tĩnh không thay đổi.

Sự thật: Theo thuyết vũ trụ học hiện đại, vũ trụ đang giãn nở không ngừng. Năm 1929, Edwin Hubble đã phát hiện ra rằng các thiên hà xa xôi đang di chuyển ra xa Trái đất, và càng xa thì càng di chuyển nhanh hơn. Điều này có nghĩa là vũ trụ đang giãn nở.

5. Mặt trăng có mặt tối?

Hiểu nhầm: Một số người cho rằng một mặt của Mặt Trăng không nhận được ánh sáng mặt trời nên luôn tối.

Sự thật: Mặt Trăng có trục quay và chu kỳ tự quay là 27,3 ngày. Một mặt của Mặt Trăng luôn hướng về Trái đất nên chúng ta luôn nhìn thấy mặt đó, nhưng thực tế tất cả các mặt của Mặt Trăng đều được chiếu sáng bởi ánh sáng mặt trời. Mặt sau của Mặt Trăng là mặt mà chúng ta không nhìn thấy, không phải là mặt tối.

6. Sao Bắc cực luôn chỉ hướng bắc?

Hiểu nhầm: Sao Bắc cực nằm ở phía bắc bầu trời và được biết đến là ngôi sao luôn chỉ hướng bắc.

Sự thật: Sao Bắc cực nằm gần trùng với trục quay của Trái đất nên nó gần như không di chuyển trên bầu trời phía bắc. Tuy nhiên, trục quay của Trái đất thay đổi hướng một cách chậm chạp với chu kỳ khoảng 26.000 năm. Do đó, theo thời gian, hướng chỉ của Sao Bắc cực sẽ thay đổi một chút.

7. Phi hành gia chỉ lơ lửng trong trạng thái không trọng lực?

Hiểu nhầm: Chúng ta thường thấy hình ảnh phi hành gia lơ lửng tự do trong trạng thái không trọng lực trong phim ảnh hoặc chương trình truyền hình.

Sự thật: Phi hành gia vẫn chịu một lực hấp dẫn nhỏ trong trạng thái không trọng lực. Ngoài ra, bên trong tàu vũ trụ được niêm phong nên không có sức cản không khí, khiến chuyển động của họ trông chậm hơn. Tuy nhiên, thực tế là phi hành gia vẫn phải dùng lực để giữ hoặc di chuyển đồ vật. Nó giống như bơi trong nước, có một chút sức cản nhưng vẫn có thể di chuyển tự do.

8. Không có nước trong vũ trụ?

Hiểu nhầm: Một số người cho rằng vũ trụ chủ yếu là chân không nên không có nước.

Sự thật: Các nghiên cứu gần đây cho thấy có nhiều nước trong vũ trụ hơn chúng ta nghĩ. Đặc biệt, nước đã được tìm thấy trong sao chổi, vệ tinh, khí quyển của hành tinh và thậm chí cả trung tâm của các thiên hà. Nước là yếu tố cần thiết cho sự sống nên việc nước tồn tại ở khắp nơi trong vũ trụ làm tăng khả năng phát hiện sự sống ngoài Trái đất. Cũng giống như tìm thấy ốc đảo trong sa mạc, nước cũng có thể tồn tại trong vũ trụ.

9. Không có người ngoài hành tinh trong vũ trụ?

Hiểu nhầm: Trong quá khứ, cuộc tranh luận về sự tồn tại của người ngoài hành tinh diễn ra sôi nổi, nhưng hiện nay, quan điểm cho rằng người ngoài hành tinh không tồn tại đang chiếm ưu thế.

Sự thật: Trong vài thập kỷ qua, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng rất nhiều hành tinh bên ngoài hệ mặt trời có khả năng tồn tại nước ở trạng thái lỏng. Ngoài ra, một số hành tinh dường như đáp ứng được các điều kiện cho sự sống. Do đó, không có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy người ngoài hành tinh không tồn tại, và các nghiên cứu trong tương lai có thể làm sáng tỏ sự tồn tại của sự sống ngoài Trái đất. Cũng giống như có những sinh vật chưa được phát hiện ở đáy biển, có thể có những sinh vật ngoài Trái đất mà chúng ta không biết đến trong vũ trụ.

10. Du hành vũ trụ rất đắt đỏ?

Hiểu nhầm: Trong quá khứ, du hành vũ trụ là đặc quyền của giới tỷ phú, nhưng gần đây, với sự ra đời của kỷ nguyên du hành vũ trụ tư nhân, chi phí đang giảm dần.

Sự thật: Trong vài năm gần đây, các công ty vũ trụ tư nhân như SpaceX của Elon Musk và Blue Origin của Jeff Bezos đã đầu tư mạnh vào ngành du lịch vũ trụ. Nhờ nỗ lực của họ, nhiều người hơn dự kiến sẽ có cơ hội trải nghiệm du hành vũ trụ trong tương lai. Cũng giống như việc du lịch bằng máy bay từng rất đắt đỏ nhưng nhờ sự phát triển công nghệ và cạnh tranh ngày càng tăng, hiện nay nhiều người có thể tận hưởng du lịch bằng máy bay, du lịch vũ trụ vẫn còn đắt đỏ đối với người dân bình thường.

11. Có nhiều rác thải trong vũ trụ?

Hiểu nhầm: Mọi người cho rằng rác thải do hoạt động của con người tạo ra, chẳng hạn như vệ tinh, tên lửa đẩy, đang lấp đầy không gian vũ trụ.

Sự thật: Không gian vũ trụ rất rộng lớn nên không gian mà tất cả các vật thể nhân tạo được phóng lên đến nay chiếm giữ chỉ là một phần rất nhỏ của tổng không gian vũ trụ. Tuy nhiên, rác thải vũ trụ có thể gây ra các vấn đề về an toàn như nguy cơ va chạm vệ tinh và về lâu dài có thể dẫn đến ô nhiễm môi trường không gian. Do đó, cần có những nỗ lực để giải quyết vấn đề rác thải vũ trụ. Cũng giống như rác thải bị vứt bỏ ở biển có ảnh hưởng xấu đến hệ sinh thái biển, rác thải vũ trụ cũng có thể ảnh hưởng xấu đến môi trường không gian.

12. Vũ trụ hoàn toàn tối?

Hiểu nhầm: Một số người cho rằng vũ trụ là chân không nên ánh sáng không thể truyền đi, khiến nó hoàn toàn tối.

Sự thật: Trong vũ trụ, có ánh sáng phát ra từ các ngôi sao, thiên hà, hành tinh, v.v. Ngoài ra, bức xạ nền vũ trụ, một luồng ánh sáng rất yếu, bao phủ toàn bộ không gian vũ trụ. Ánh sáng này khác với ánh sáng sao mà chúng ta có thể nhìn thấy trên bầu trời đêm, nhưng nó cho thấy vũ trụ không hoàn toàn tối. Nó giống như bầu trời đêm không hoàn toàn tối và có ánh sáng mờ của trăng và sao.

13. Khám phá vũ trụ là lãng phí tiền bạc?

Hiểu nhầm: Việc khám phá vũ trụ bị chỉ trích là không mang lại lợi ích trực tiếp cho con người và là lãng phí tiền bạc.

Sự thật: Khám phá vũ trụ góp phần thúc đẩy sự phát triển khoa học kỹ thuật, khám phá những kiến thức mới và mở ra những khả năng cho tương lai của nhân loại. Ngoài ra, khám phá vũ trụ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về môi trường vũ trụ và có thể hỗ trợ việc giải quyết các vấn đề môi trường trên Trái đất. Cũng giống như các cuộc thám hiểm trong quá khứ đã mang lại kiến thức và sự phát triển công nghệ mới, khám phá vũ trụ sẽ đóng vai trò quan trọng đối với tương lai của nhân loại.

14. Vũ trụ là nơi nguy hiểm đối với con người?

Hiểu nhầm: Người ta cho rằng vũ trụ là một môi trường khắc nghiệt và nguy hiểm đối với con người.

Sự thật: Vũ trụ có những yếu tố nguy hiểm, nhưng có thể giảm thiểu nguy cơ bằng cách chuẩn bị kỹ càng và sử dụng công nghệ phù hợp. Ngoài ra, khám phá vũ trụ có thể giúp nâng cao khả năng sinh tồn của con người. Cũng giống như biển là một nơi nguy hiểm nhưng có thể đi biển an toàn bằng cách chuẩn bị kỹ càng và sử dụng công nghệ, vũ trụ cũng sẽ an toàn hơn khi được chuẩn bị kỹ càng và công nghệ phát triển.