Rối loạn nhân cách biểu diễn là một rối loạn tâm lý xảy ra trong lĩnh vực phức tạp của nhân cách và tính cách, trong đó bệnh nhân thể hiện các hành vi và thái độ cụ thể mà họ áp dụng để thu hút sự chú ý bằng cách liên tục so sánh sự tồn tại của họ với những người xung quanh. Điều này khiến bệnh nhân hành động như thể họ là nhân vật chính trên sân khấu và cố gắng thu hút sự chú ý của người khác.

1. Đặc điểm của rối loạn nhân cách biểu diễn

Rối loạn nhân cách biểu diễn thường được gọi bằng một cái tên khác là "rối loạn nhân cách hysteria" và chủ yếu thuộc về nhóm rối loạn nhân cách B. Các đặc điểm chính của rối loạn nhân cách này là:

(1) Biểu hiện cảm xúc cường điệu

Những người mắc rối loạn nhân cách biểu diễn thể hiện cảm xúc một cách cường điệu và có thể thể hiện cảm xúc mạnh mẽ ngay cả đối với những việc nhỏ nhặt. Điều này khiến những người xung quanh cảm thấy phản ứng của họ quá kịch tính.

(2) Hành vi thể chất

Những bệnh nhân này thường sử dụng hành vi thể chất để thể hiện cảm xúc. Ví dụ, họ có thể thể hiện hành vi kịch tính như cố gắng tự tử và cố gắng thu hút sự chú ý của những người xung quanh thông qua những hành vi như vậy.

(3) Thái độ tự cho mình là trung tâm

Những người mắc rối loạn nhân cách biểu diễn thường tự cho mình là trung tâm và ưu tiên những mong muốn và nhu cầu của bản thân hơn là người khác. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề trong các mối quan hệ giữa các cá nhân.

(4) Yêu cầu sự chú ý quá mức

Những bệnh nhân này liên tục cố gắng nhận được sự chú ý và công nhận từ những người xung quanh. Tuy nhiên, nếu họ không nhận được sự chú ý, họ sẽ cảm thấy lo lắng và có thể yêu cầu nhiều sự chú ý hơn.

(5) Tiếp cận thân thiện và hành vi quyến rũ

Những người mắc rối loạn nhân cách biểu diễn rất thân thiện ngay cả với những người họ gặp lần đầu tiên và đôi khi có thể thể hiện hành vi quyến rũ về mặt tình dục. Điều này chủ yếu là một phần của nỗ lực để thu hút sự chú ý.

Rối loạn nhân cách cụm B (cluster B personality disorders)

Rối loạn nhân cách chống đối xã hội (antisocial personality disorder)
Rối loạn nhân cách ranh giới (borderline personality disorder)
Rối loạn nhân cách biểu diễn (histrionic personality disorder)
Rối loạn nhân cách tự ái (narcissistic personality disorder)

2. Nguyên nhân và yếu tố di truyền

Nguyên nhân của rối loạn nhân cách biểu diễn rất đa dạng và được giải thích một cách phức tạp bởi sự tương tác của các yếu tố môi trường và di truyền. Các yếu tố di truyền cần nhiều nghiên cứu hơn, nhưng các nghiên cứu về cặp song sinh cho thấy rối loạn này phổ biến hơn ở những cặp song sinh cùng trứng. Khả năng mắc bệnh cũng cao hơn nếu cha mẹ hoặc thành viên gia đình có rối loạn nhân cách biểu diễn.

Các yếu tố môi trường có thể liên quan đến phong cách nuôi dạy con cái trong thời thơ ấu. Cách nuôi dạy con của mẹ hoặc cha, môi trường gia đình, mất mát tình cảm, mất mát và chia ly có thể ảnh hưởng đến môi trường. Những yếu tố môi trường này có thể ảnh hưởng đến sự thiếu tin tưởng trong các mối quan hệ giữa các cá nhân và kìm hãm biểu hiện cảm xúc của bệnh nhân.

3. Các triệu chứng của rối loạn nhân cách biểu diễn

Các triệu chứng chính của rối loạn nhân cách biểu diễn rất đa dạng và có thể khác nhau ở mỗi bệnh nhân, nhưng đây là những đặc điểm thường thấy.

(1) Biểu hiện cảm xúc quá mức

Bệnh nhân thể hiện cảm xúc một cách cường điệu và thể hiện cảm xúc mạnh mẽ ngay cả đối với những sự kiện nhỏ nhặt.

(2) Biểu hiện ngôn ngữ kịch tính

Lời nói của bệnh nhân có thể hào nhoáng và kịch tính, và biểu hiện cảm xúc có thể là bề ngoài. Nội dung của lời nói có thể thiếu những điểm quan trọng.

(3) Thay đổi sự chú ý

Bệnh nhân sẽ cảm thấy lo lắng nếu họ không thu hút được sự chú ý và có thể thay đổi sự chú ý dựa trên phản ứng của người khác. Điều này có thể khiến họ khó chịu hơn nếu họ không thu hút được sự chú ý của những người xung quanh.

4. Chẩn đoán và kiểm tra

Để chẩn đoán rối loạn nhân cách biểu diễn, bạn cần sự trợ giúp của chuyên gia và chuyên gia sức khỏe tâm thần sẽ đưa ra chẩn đoán thông qua phỏng vấn và đánh giá. Chẩn đoán chủ yếu dựa trên Cẩm nang chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần (DSM-5) của Hiệp hội tâm thần học Hoa Kỳ. Theo tài liệu này, bệnh nhân được chẩn đoán là mắc bệnh nếu họ đáp ứng ít nhất năm trong số các tiêu chí sau:

● Họ cảm thấy khó chịu trong những tình huống họ không được chú ý.

● Họ thể hiện sự quyến rũ hoặc hành vi khiêu khích về mặt tình dục không phù hợp trong các mối quan hệ với người khác.

● Biểu hiện cảm xúc của họ có vẻ bề ngoài và kịch tính hơn.

● Họ gặp khó khăn trong việc xác định bản sắc của mình.

● Họ thể hiện thái độ tự cho mình là trung tâm và đòi hỏi.

5. Điều trị và các lựa chọn điều trị

Có một số cách tiếp cận để điều trị rối loạn nhân cách biểu diễn.

(1) Liệu pháp tâm lý

Liệu pháp tâm lý là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho những bệnh nhân này. Bệnh nhân có thể nhận thức và giải quyết các vấn đề về biểu hiện cảm xúc và bản sắc của bản thân thông qua liệu pháp tâm lý. Nhiều hình thức liệu pháp tâm lý được áp dụng, bao gồm liệu pháp nhận thức hành vi (CBT), liệu pháp tâm lý giữa các cá nhân, liệu pháp hành vi giữa các cá nhân và liệu pháp nhóm.

(2) Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc có thể được sử dụng để kiểm soát các triệu chứng đi kèm như trầm cảm, lo lắng, v.v.

(3) Liệu pháp gia đình

Liệu pháp gia đình cũng có thể hiệu quả, cùng với việc trò chuyện với gia đình. Các thành viên trong gia đình có thể học cách hỗ trợ và thấu hiểu bệnh nhân.

6. Diễn biến và biến chứng của rối loạn nhân cách biểu diễn

Diễn biến của rối loạn nhân cách biểu diễn rất đa dạng. Một số bệnh nhân có thể thấy các triệu chứng thuyên giảm theo thời gian, trong khi những bệnh nhân khác có thể cần điều trị và quản lý liên tục. Nếu không được điều trị thích hợp, các biến chứng sau có thể xảy ra:

● Các vấn đề về mối quan hệ giữa các cá nhân

● Trầm cảm và rối loạn lo âu

● Tự làm hại bản thân hoặc cố gắng tự tử

● Lạm dụng chất

● Các vấn đề về học tập và nghề nghiệp

7. Cách phòng ngừa và hỗ trợ

Để phòng ngừa và hỗ trợ rối loạn nhân cách biểu diễn, bạn có thể xem xét một số chiến lược.

(1) Cải thiện phong cách nuôi dạy con cái

Cha mẹ nên cung cấp cho con cái sự an toàn và ổn định, và thể hiện sự chấp nhận và thấu hiểu đối với việc biểu hiện cảm xúc.

(2) Giáo dục sức khỏe tâm thần

Cung cấp giáo dục về sức khỏe tâm thần ở trường học và gia đình để trẻ em và thanh thiếu niên có thể học cách đối phó với cảm xúc của mình một cách chính xác.

(3) Tham gia các nhóm hỗ trợ

Bệnh nhân và gia đình có thể tham gia các nhóm hỗ trợ để giúp đỡ lẫn nhau.

8. Kết luận

Rối loạn nhân cách biểu diễn là một trong những rối loạn nhân cách phức tạp, với biểu hiện cảm xúc và các vấn đề về bản sắc là đặc điểm chính. Những bệnh nhân này có thể sống cuộc sống tốt đẹp hơn nếu họ nhận được điều trị và hỗ trợ thích hợp, và điều quan trọng là phải phòng ngừa và giáo dục để ngăn chặn rối loạn này.