Rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ) Nguyên nhân, Triệu chứng, Chẩn đoán, Điều trị

Rối loạn khớp thái dương hàm, hay còn gọi là rối loạn khớp hàm, là một tình trạng xảy ra khi khớp nối hàm dưới với hộp sọ bị tổn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau, dẫn đến các cấu trúc liên quan đến hàm bị bất thường. Rối loạn này còn được gọi là rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ) hoặc hội chứng TMJ, và thường được viết tắt là TMJ.

Khớp thái dương hàm được cấu tạo bởi nhiều cấu trúc, bao gồm cơ, dây chằng, màng hoạt dịch, xương hàm, đĩa khớp, mô sau đĩa bám vào đĩa khớp và bao khớp. Tất cả các cấu trúc này cùng hoạt động để kiểm soát chuyển động của khớp. Rối loạn khớp thái dương hàm xảy ra khi một hoặc nhiều cấu trúc này gặp vấn đề. Rối loạn khớp thái dương hàm được phân loại theo nhiều nguyên nhân và loại khác nhau, trong đó chúng ta sẽ tập trung giải thích chi tiết các nguyên nhân và loại chính.

1. Loại hình

Rối loạn khớp thái dương hàm có thể được chia thành các loại chính sau:

(1) Rối loạn khớp thái dương hàm (Temporomandibular Joint Articular Disorders): Loại này liên quan đến các vấn đề về cấu trúc của khớp, bao gồm các vấn đề bẩm sinh hoặc phát triển, bất thường của đĩa khớp (bất thường đĩa), viêm bao khớp, viêm xương khớp, v.v.

(2) Rối loạn cơ nhai (Masticatory Muscle Disorder): Loại này liên quan đến các vấn đề về cơ liên quan, bao gồm đau cơ xơ hóa, viêm cơ, chuột rút cơ, đau cơ tại chỗ, căng cơ bảo vệ, co cứng cơ, khối u, v.v.

2. Nguyên nhân

Rối loạn khớp thái dương hàm có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

Chấn thương và va chạm: Chấn thương hoặc va chạm trực tiếp có thể làm tổn thương khớp thái dương hàm.
Thói quen xấu: Các thói quen xấu như tỳ cằm, nghiến răng hoặc siết chặt hàm, có thể tạo áp lực lên khớp thái dương hàm và gây ra vấn đề.
Căng thẳng: Căng thẳng có thể dẫn đến cơ bắp căng thẳng hoặc co thắt, từ đó gây ra các vấn đề về khớp thái dương hàm.
Sự bất thường trong khớp cắn: Khi hàm trên và hàm dưới không khớp với nhau, có thể dẫn đến rối loạn khớp thái dương hàm.
Rối loạn cơ xương: Các rối loạn cơ xương, đặc biệt là các tình trạng như cổ thẳng, có thể gây ra các vấn đề về khớp thái dương hàm.
Viêm nhiễm và nhiễm trùng: Nếu răng bị viêm, nhiễm trùng hoặc mủ, vấn đề này có thể lan sang khớp thái dương hàm.
Niềng răng và máng miệng: Việc sử dụng niềng răng hoặc máng miệng không phù hợp có thể gây ra các vấn đề về khớp thái dương hàm.
Yếu tố di truyền: Nếu có tiền sử gia đình mắc các vấn đề về khớp thái dương hàm, nguy cơ mắc bệnh có thể tăng lên.

3. Triệu chứng

Các triệu chứng chính của rối loạn khớp thái dương hàm bao gồm:

Đau: Có thể cảm thấy đau ở khớp thái dương hàm, tai, đầu, cổ, vai và vùng mặt.
Giảm khả năng vận động của hàm: Có thể cảm thấy nặng nề hoặc hạn chế khi di chuyển hàm.
Tiếng kêu khi cử động hàm: Có thể nghe thấy tiếng kêu hoặc tiếng lách tách khi di chuyển hàm.
Căng cơ: Có thể cảm thấy căng cơ ở mặt, cổ hoặc vai.
Sưng tấy: Có thể xuất hiện sưng tấy xung quanh khớp thái dương hàm.
Nhạy cảm răng: Răng có thể trở nên nhạy cảm, khiến việc uống nước hoặc nói chuyện trở nên khó khăn.

4. Chẩn đoán và điều trị

Việc chẩn đoán rối loạn khớp thái dương hàm được thực hiện bởi bác sĩ, thông qua khám thực thể, chụp X-quang, MRI, CT scan, v.v. Phương pháp điều trị có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, nhưng thường bao gồm các phương pháp sau:

Điều trị bằng thuốc: Có thể sử dụng thuốc để giảm đau và giảm viêm.
Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu có thể được sử dụng để phục hồi chức năng của khớp thái dương hàm và các cơ xung quanh.
Điều trị nha khoa: Nếu cần điều chỉnh răng hoặc niềng răng, điều trị nha khoa sẽ được tiến hành.
Máng miệng: Có thể sử dụng một thiết bị đặc biệt gọi là máng miệng để ổn định khớp thái dương hàm.
Giảm căng cơ và ổn định: Các bài tập giảm căng cơ và ổn định có thể giúp giảm căng cơ và cải thiện các vấn đề về khớp thái dương hàm.
Phẫu thuật: Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể cần can thiệp phẫu thuật.

Kết luận

Rối loạn khớp thái dương hàm là một tình trạng có thể điều trị được, và bằng cách chẩn đoán chính xác và lập kế hoạch điều trị phù hợp, các triệu chứng có thể được giảm nhẹ và chức năng khớp thái dương hàm có thể được phục hồi. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc sự hỗ trợ, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế.